- Ekimenak epe ertainera nekazaritza langileen sasoikotasuna eraldatzea du helburu.
- Caritas-ek eta ENDAA Elkarteak zuzendutako Laneratze Enpresa bat da.
Adierazitako data 2024ko maiatzaren 14a da, Arabako Moredako Udalaren eraikinean, non 50 pertsona baino gehiago elkartu diren LANAGRO izeneko proiektu berri honen alde topa egiteko. Bezeroek, langileek, LANBIDEk, Eusko Jaurlaritzak, Arabako Errioxako Kuadrillak, hainbat alkatek, Arabako Errioxako Caritas-ek eta inguruko hainbat entitate lagunek lagundu diote LANAGROri bere lehen urteurrenean.
Sasoiko nekazal langileak
LANBIDEren datuen arabera, 2019an, aldi baterako 9.587 lagun aritu ziren lanean nekazaritzan Euskal Autonomia Erkidegoan. Horien zati bat Euskadira etorri eta dagokion nekazaritza kanpainan lan egiten duten jatorrizko kontratazioei dagokie, gero beren herrialde edo eskualdeetara itzultzen direlarik. Hala ere, horien beste zati bat (zehazki, 5.166) Euskadin geratzea eta bizitzea erabaki duten pertsonak dira.
Pertsona hauek (Euskadin bizi diren aldi baterako langileak) oso epe laburreko kontratuak (egunak edo asteak) izan ohi dituzte lehen sektorean. Horrela, haien lan-errenta ez da nahikoa oinarrizko beharrak estaltzeko, eta horregatik, RGI, IMV edo Gizarte Larrialdietarako Laguntzak bezalako prestazio sozialak eskatu ohi dituzte. Hau da, sasoiko langileak, gehiengo zabalean, gizarte-bazterkeria egoeran dauden pertsonak dira.
Pertsona horien profil tipikoan sakonduz (Euskadin bizi diren sasoiko langileak) oso maskulinizatutako talde bat dela ikusten da, %83 gizonezkoak baitira (LANBIDE, 2019). Horri faktore garrantzitsu bat gehitu behar diogu: talde honek duen nekazaritza-formakuntza oso urria.
Kontuan izan behar da 1990eko hamarkadan Euskadin “Nekazaritza Sasoikotasun Programa” sortu zela, eta oso baliagarria izan zen Euskadira nekazal migratzaileen fluxua ordenatzeko eta indarrean dagoen araudia betetzea sustatzeko (kontratuak, gizarte segurantzan altak…). Programa hau oso erabilgarria izan zen (eta da oraindik ere). LANAGROk urrats bat gehiago eman nahi du, egungo sasoikotasunaren lan eredua transformatuz.
Upategi eta ekoizleak
Araba Errioxako upategiek eta inguruko ekoizleek erronka handiak dituzte beren ekoizpen lana egiteko behar duten eskulana kontratatzeko orduan. Lehenik eta behin, langile falta nabarmena da. HAZIren (Eusko Jaurlaritzako Landa Garapeneko Entitatea) datuen arabera, urtean zehar lanaldi osoko 964 pertsonaren baliokidea falta da lehen euskal sektorean (teknikoki 964 UTA deitzen ditugunak). Bigarrenik, nekazaritza-lanak egiteko prest dauden pertsonek prestakuntza falta nabarmena dute, eta horrek erronka gehigarri bat suposatzen du: alorrean eskulan espezializatua aurkitzeko zailtasun handia.
Laburbilduz, upategi eta ekoizleek erronka nabarmenak dituzte behar duten eskulana aurkitzeko.
LANAGRO
Euskadin bizi diren sasoiko langileen egoera ulertuta eta lehen sektoreko upategi eta ekoizleek dituzten erronken berri izanik, Caritas eta ENDAA Elkarteak, LANAGRO sortzea erabaki zuten. Eskulan zerbitzuak eskaintzen dituen enpresa bat da, lehen sektorean espezializatua. LANBIDEk Laneratze Enpresa gisa aitortu du LANGRO, 2023ko martxoaren 8ko ebazpen ofizialaren bitartez.
LANAGROk sasoiko langileak kontratatzen ditu modu egonkorrean, etengabeko prestakuntza ematen die eta nekazaritza-tresna berrietan inbertitzen du. Modu honetan, LANAGRO egungo aldi baterako nekazal lan-eredutik lan-eredu egonkor batera bidea eraikitzen hasi da. Egonkortasuna, prestakuntza, profesionaltasuna eta langileen gizarteratzea ditu hardatz.
